نگهداری ساختمانهایی که با تهویه مطبوع غیرفعال
طراحی می شوند نسبت به ساختمانهایی که با سیستم های معمولی تهویه مطبوع هستند در هزینه
ساخت و نگهداری کمتر است و این به این معنی است که در حالی که دهها متغیر مانند
وضعیت هوا در روشهای غیرفعال قابل دستیابی است می توان شرایط اقلیمی را در نظر
گرفت البته این امر باعث پیچیده شدن طراحی ساختمان می شود
از تکنیک های زیادی می توان برای افزایش و کاهش
دما در ساختمان ها استفاده کرد
که شامل خنک کننده تبخیری سایه اندازی باد همرفت
حرارتی و ذخیره گرما می باشد
تهویه غیر فعال
خانه های
جدید و برج ها برای به حداکثر رساندن تهویه طبیعی طراحی شده اند
تهویه منفعل فرآیند تأمین هوا و خارج نمودن هوا
از فضای داخلی بدون استفاده از سیستم های مکانیکی و برقی است
دو نوع تهویه طبیعی در ساختمان ها وجود دارد:
تهویه باد و تهویه شناور
تهویه باد از فشارهای مختلف ایجاد شده توسط باد
در اطراف یک ساختمان یا سازه ناشی می شود و محل هایی که در محیط پیرامون ایجاد می
شوند اجازه جریان هوا را در ساختمان می دهند
تهویه با استفاده از شناوری در نتیجه نیروی شناوری
جهت دار ایجاد می شود که از اختلاف دما بین فضای داخلی و خارجی ناشی می شود در اثر
فرآیندهای طبیعی
ساختمانهای دارای تهویه طبیعی گاهی ساختمانهای تنفسی نامیده می شوند
خنک کننده غیر فعال
یک از ساده و بهترین مثال ها برای این نوع خنک
کنندگی را می توان از شهر یزد زد
بادگیر ها یا طرح خنک کننده خورشیدی سنتی ایرانی
خنک کننده غیرفعال یک رویکرد طراحی ساختمان است
که بر کنترل گرما و اتلاف گرما در یک ساختمان متمرکز است تا بتواند با استفاده از
انرژی کم یا بدون مصرف آن آسایش افراد و دمای داخلی را بهبود بخشد این روش یا با جلوگیری از ورود گرما به داخل و یا
با حذف گرما از ساختمان کار می کند خنک سازی طبیعی به جای سیستم های مکانیکی برای
دفع گرما از انرژی موجود در محل استفاده می کند بنابراین خنک سازی طبیعی نه تنها
به طراحی معماری ساختمان بلکه به چگونگی استفاده از منابع طبیعی محل نیز بستگی
دارد
یک جفت بادگیر کوتاه که در معماری سنتی استفاده
می شود باد را مجبور به پایین رفتن می کنند عموما در زیر بادگیر ها یک حوض قرار
دارد و در آن آب می ریزند تا باد در برخورد با آب خنک شده و چون هوای سرد از هموای
گرم سبکتر است باعث می شود تا هوای گرم از داخل به بیرون رانده شود در ضمن رطوبت
نیز حفظ می شود
پنکه
یکی دیگر از موارد تهویه مطبوع طبیعی را می
توان نام برد
البته در حال حاظر پنکه ها برقی هستند ولی
منظور ما همان بادبزن های قدیمی است که در همه خانه ها یافت می شد و مادر بزرگ ها
از آنها استفاده می کردند
پنکه سقفی
پنکه های دستی از قبل از تاریخ وجود داشته اند
پنکه های بزرگ مجهز به نیروی انسانی بودند که آنها را به حرکت در می آوردند
بافر حرارتی
در مناطقی که شب یا زمستان سرد است از ذخیره
گرما استفاده می شود گرما ممکن است در زمین یا سنگ ذخیره شود هوا برای گرم کردن یا
خنک کردن از پشت سنگ ها به حرکت در می آمد و فضا را مانند کولر خنک می کرد
در مناطقی که در زمستان شبها یخبندان هست می
توان برف و یخ را جمع کرد و در یخ خانه ها ذخیره کرد تا بعداً برای خنک سازی
استفاده شود این روش در خاورمیانه بیش از 3700 سال قدمت دارد و عموما در ایران
استفاده می شد برداشت یخ در فضای باز در زمستان و حمل و ذخیره سازی آن برای
استفاده در تابستان و ذخیره آنها در یخچال های طبیعی که بعدا به آب انبار معروف شد
این روش در حال حاظر با ماشینهای یخ ساز و
چرخه فشرده سازی مکانیکی جایگزین در برخی کشور ها مورد استفاده قرار می گیرد
یک کولر تبخیری یا کولر آبی
در آب و هوای خشک و گرم با قرار دادن آب در
ورودی هوا از اثر خنک کننده آن استفاده شود به گونه ای که در بالا گفته شد
البته ساختار آن این گونه است که باد از روی آب
عبور کرده و سپس به داخل خانه کشیده می
شود
اصل عمل کرد کولر آبی نیز همین است فقط با
جریال برق و یک موتور پره حرکت کرده و باد ایجاد می کند و چون حالت سانترفیوژ دارد
هوا را به درون می کشد لازم است بدانید که خنک کننده تبخیری همچنین باعث مرطوب شدن
هوا می شود که در یک آب و هوای بیابانی و خشک می تواند مفید باشد
در آب و هوای خشک کولر های آبی بسیار محبوب
هستند کولر آبی دستگاهی است که هوا را از طریق یک بخش مرطوب مانند اسفنج بزرگی که
با آب خیس شده است به درون می کشد که در ایران از پوشال به جای این پد استفاده می شود
با این کار گرما کاهش می یابد همچنین دمای هوای ورودی کاهش می یابد اما در عین حال
دارای رطوبت بیشتری می شود
بنابراین گرمای کل به صورت علمی و قابل اندازه
گیری بدون تغییر است ولی این مورد احساس نمی شود اگر هوای ورودی به اندازه کافی
خشک باشد نتیجه می تواند کاملاً بهتر باشد
در کولرهای آبی احساس می شود که در زمان بالا
رطوبت زیاد شده و عملا خنک نمی کند یا کار نمی کنند ولی این مورد غلط است و
همانطور که گفته شد دلیل این امر وجود ربوطب زیاد می باشد پس برای خلاصی از این
مورد یک راه حل بسیار ساده وجود دارد و باید همیشه از آن استفاده کرد و آن این است
که یک پنجره را مقداری باز بگذارید تا هوای مرطوب از محل یا خانه خارج شده و احساس
سرمای بیشتری بوجود آید
با تشکر از مطالعه شما